Гуырдзиаг-ирон, ирон-гуырдзиаг дзырдуат. Беппиты Н. 2012.
САЛТАЙ-БАЛТАЙ КÆНЫН — Æнæ бындурæй, æнæ рхъуыдыйæ, æнæ зонгæйæ истытæ дзурын, аразын. С бухты барахты. Чиныджы цыдæртæ базыдта, уырыссагау салтай балтай сахуыр æмæ адæмы сæрты каст. (Секъа, Дыса.) Хъусут æм: ирон культурæйыл мын срысти йæ зæрдæ, йæхæдæг уырыссагау… … Фразеологический словарь иронского диалекта
УАЗÆДЖЫ КЪÆБÆРЫЛ САХУЫР УЫН — Хæрди хæрд рацу бацу кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
Быдырон этнографи — см. Быдырон этнографи – перевод Быдырон этнографи – фыдæлтыккон культурæйы хицæн структурон компоненттæ цавæртæ сты æмæ бæрæг системæйы хуызы куыд «кусынц», уый базоныны тыххæй, этнос кæм цæры, уым цы этнографион æрмæг æрæмбырт кæнынц, уый сахуыр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Этникон демографи — см. Этникон демографи – перевод Этникон демографи – этнографи æмæ демографийы арæныл чи равзæрд æмæ райрæзт, ахæм наукон дисциплинæ. Этникон демографийы иртасæн куысты сæйрагдæр объекттæ сты этностæ, йæ ахсджиагдæр хæс та у этнос йæ фидæны… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪУХ АУАДЗЫН — тж. КЪУХ АУИГЪЫН 1. Фæллой, ис, мулк ныппаплой кæнын, знагиуæгыл нæ бацуардын, исты аразыныл нæ мæт кæнын. Запускать, запустить руку. Ноджы тынгдæр ныхъхъæрздзысты, ныуунæргъдзысты, сæ уæззау сыджыты бын, зæгъгæ, нын нæ къуыдипп фæстæгтæ не… … Фразеологический словарь иронского диалекта
Арахъхъ — см. Арахъхъ – перевод Арахъхъ – ирон нозт; æнæмæнг вæййы алы ирон фынгыл дæр. Таурæгътæм гæсгæ, ирон адæмы арахъхъ кæнын хæйрæджытæ сахуыр кодтой. Уый тыххæй иу таурæгъ афтæ зæгъы: иуахæмы Хуыцау уæларвцæрджытæн бахæс кодта алы мыггаг нозтытæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРТ — Арт, зынг ирон адæмон сфæлдыстады æмбæлынц сæ комкоммæ нысаниуæгимæ æмæ фæсномыгæй дæр. Ныр дæр ма арæх фехъусæн вæййы ахæм зæгъдтытæ: «Мæ артыл дон бакалд!», «Артæн бын фæнык ын нæй». «Мæ арт бауазал!», «Мæ зынг ахуыссыд!» Зынг (арт) царды… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ИСКÆЙ КЪУХÆЙ СЫНДЗ ТОНЫН — Фыдракæнд искæмæн аразын кæнын, искæй зындзинадæй хицæн пайда кæнын. Чужими руками колючки рвать. Исты хуызы сæ нæ маст райсын хъæуы, æрмæст, лæппу, сындз искæй къухтæй тонын хъæуы. (Хъайтыхъты А. Æнæбары бæлццон.) Уырысы къухæй гуырдзы æфхæрынц… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТÆРХЪУСЫ ФЫНÆЙ — тж. ТÆРХЪУСЫ ФЫНÆЙ КÆНЫН Хæрз чысыл, фестын æввонгæй (фынæй кæнын). Салдатæй сахуыр дæн тæрхъусы фынæй (Хъасбол) æмæ иу чысыл ницæмæй дæр фехъал дæн. (Нафи, Сосо бадзуры.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆВЗАГÆЙ ДÆНДÆГТÆ ÆЛХЪИВЫН — Ницы дзурын, дзæгъæлы нæ дзурын. Цы дзурай, ууыл хъуыды кæнын. Держать язык за зубами. To hold one s tongue. – Сабыр у, Шало, ахæм митыл ам мах сахуыр стæм, сырдæй сырддæр систæм, куыдзæй куыдздæр, фæлæ дæ карзæй фæдзæхсын: дæ дзых у дæ бар æмæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
